آفتاب: آیت الله صادق لاریجانی در همایش دادستانهای سراسر کشور با اشاره به وظایف دادستانها گفت: وظیفه برخورد با جرایم و پیگیری آنها و حتی بحث اجرای احکام بر عهده دادستانها نهاده شده و امنیت کشور نیز به معنایی بر دوش آنها گذاشته شده و نقش مهمی در این راستا ایفا میکند.
رئیس قوه قضاییه ضمن تشکر از زحمات دادستانهای سراسر کشور اظهار کرد: دادستانها و دادسرای کشور مظهر صلابت و اقتدار نظام هستند بنابراین این صلابت اقتدار را باید مهم تلقی کرد ودر این جهت هر آنچه که برای ما مقدور است به کار گیریم تا دستگاه قضایی و نظام ما دچار ضعف و حتی دارای چهره ضعیف نباشد.
وی با تاکید بر اینکه دادستانها ضمن ابراز صلابت اقتدار قوه قضاییه باید در مقام رسیدگی با قاطعیت عمل کند خاطرنشان کرد: اگر پروندهای ضعیف تشکیل شود و به شواهد و قرائن جرم به خوبی توجه نشود، در کار دستگاه قضایی مشکلاتی ایجاد خواهد کرد.
وی ادامه داد: یکی ازمشکلات قوه قضاییه که هیچ ربطی به قانون و بودجه ندارد، اقتدار وصلابت دادستانها است. میدانیم که به معنای دادستانها در صف اول مسائل کیفری بوده و مجرمان برای فرار از مجازات و هر وسیلهای دست اندازی میکنند. در اینجا ما به قاضی شجاع و قاطع نیازمندیم و هرچند که در دستگاه قضایی این گونه قضات کم نیستند اما استمرار بر امر مهمتر از شجاعت در کار است.
آیتالله لاریجانی در ادامه سخنان خود با انتقاد از افرادی که برای خود حاشیه امنی قائل هستند اظهار کرد: در این مدت احساس میکنم که برخی افراد برای خود حاشیه امنی درست کردهاند. طبق کتاب و سنت کسی از برخورد قضایی مستثنی نیست و حرف قاضی باید برای همه نافذ باشد اما متاسفانه برخی برای خود ننگ و عار میدانند که در محکمه حاضر باشند اما مولای ما حضرت علی(ع) خود در محکمهای که قاضی آن را که منصوب کرده بود، حاضر شد.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: برخی افرادی که اتهام برجسته داشته و توجه اتهام نسبت به آنها قطعی است، در تلاش هستند از حضور در دادگاه اجتناب کنند. اما قضات ما باید قاطع ایستاده و تابع این بحثها و جنجالها نباشند.
وی با بیان اینکه منظور حرف من تنها مربوط به مسوولان نیست خاطرنشان کرد: گاهی برخورد با یک محارب یا سارق مسلحانه میشود اما از اطراف و اکناف کشور صدها سخن بلند میشود. کوتاهترین مسأله نه فقط به چهره قوه قضاییه بلکه کل نظام را زیر سوال میبرد.
وی تاکید کرد: قضات هیچگاه نباید در برابر هجمهها و تبلیغات رسانهای منفعل شوند بلکه باید توام با عدالت تقوا عمل کنند.
وی در ادامه سخنان خود به بحث استقلال قضات اشاره کرد و گفت: همواره بر این امر تاکید کرده و معتقدم قاضی برای اینکه به طور عادلانه حکم کند باید استقلال داشته باشد و حتی از فشارهای داخل قوه قضاییه نیز تاثیر نپذیرد.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: قاضی باید آنچه را که خود به آن رسیده عمل کند و حق نیست از هیچ ناحیهای براو فشار وارد شود.
آیت الله لاریجانی با بیان اینکه استقلال قضات نباید از سوی عدم متانت قاضی چه در مرحله رسیدگی و چه در مرحله صدور حکم مخدوش شود اظهار کرد: اولا قضا امری برای فصل خصومت است اما این فصل خصومت انعکاس در جامعه دارد و زمانی که پروندهای مورد اعتنا و توجه جامعه قرار میگیرد یک حیثیت و عنوان دیگری مییابد که نیاز به دقت را صد چندان میکند و نمیشود همه این پروندهها را یک جور دید.
آیت الله لاریجانی با تاکید بر اینکه بدون استقلال نمیتوان انتظار و توقع عدالت داشت به اهرمهای فشار در جامعه مانند روابط شخصی و استفاده از رسانه و روزنامه اشاره کرد و گفت: در یک پرونده قاضی به این مسأله که فرد قاتل است یا مرتکب تجاوز به عنف شده نرسیده است اما در روزنامه مینویسند که قاضی فرد تجاوز به عنف را تبرئه کرده است و فضایی منفی در جامعه ایجاد میکنند.
قبل از آنکه دادگاه حکم دهد رسانهها خبر از تبرئه فرد میدهند که این امر ظلم به قاضی و دستگاه قضایی بوده و به دلیل نشر اکاذیب قابل پیگرد است.
وی ادامه داد: قضات ما در برابر این هجمه و اخبار باید بایستد از سوی دیگر نیز ما هم نباید بهانه به دست رسانهها در پروندههایی که عواطف جامعه را برانگیخته بدهیم.
رئیس قوه قضاییه در ادامه سخنان خود با انتقاد از افرادی که خارج از چارچوب قانونی و شرعی اقدام میکند، گفت: متاسفانه عده بسیار محدودی به خود اجازه میدهد که در کوچه و خیابان راه افتاده و علیه هر کسی که میخواهد یا به آن فرد میلی ندارند شعار سر داده و خود آن را محاکه کنند. ما نمیتوانیم این وضعیت را تحمل کنیم.
وی ادامه داد: اخیرا نسبت به برخی از مسوولان و خانوادههای آنها هتاکیهایی صورت گرفته که این امر ظلم است. ظلم که شاخ و دم ندارد ما اگر به مسوول یا خانواده او انتقادی داریم راه و روشی دارد. شاید بنده هم به آن فرد انتقاداتی داشته باشم اما آیا راه آن این است به خیابان آمده شعار دهم و یا ناسزا سر دهم که بعضا حد شرعی هم دارد.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: ما نباید تنها اظهار تاسف کنیم بلکه کار ما برخورد با این روش و منش است. شاید برخی در جامعه از جریان فتنه و حامیان آنها مجرم باشند و قوه قضاییه حسب وظیفه باید به آن عمل کند اما عدهای که میدانم که ردپای آنها به کجا ختم میشود چقدر به قوه قضاییه جفا کرده و مدعی شدهاند که قوه قضاییه با فتنهگران کاری ندارند حال آنکه دستگاه قضایی صدها پرونده را درآن فضای ملتهب رسیدگی کرده است. در تهران نیز پرونده متعدد سنگینی مطرح بود که موجب رسیدگی قرار گرفت حال این افراد چگونه میتوانند بگویند که دستگاه قضایی در برخورد با فتنه گران بیتفاوت بوده است.
آیت الله لاریجانی با تاکید بر اینکه سطح جامعه باید از این برخوردهای ناشایست پاک شود تصریح کرد: ما در جامعه اسلامی زندگی میکنیم که منعکس از کتاب و سنت است حال چگونه در این جامعه خطاب به خانم یا آقایی برخی کلمات که مستحق حد است را به کار میبریم. باید یک فرهنگ عمومی در کشور ایجاد شده و همه مسوولان نسبت به این مساله موضع گیری کنند البته نباید فراموش کرد که ما نیز باید به همه جرایم رسیدگی کنیم.
وی با بیان اینکه ما هیچگاه حاضر نیستیم در برابر عده محدودی که قانون شکن بوده و حرمت شرعی را نگه نمیدارند منفعل باشیم گفت: متاسفانه برخی افراد رنگ و لعاب دینی به کار خود میدهند و از ولایت استفاده میکنند حال آنکه مقام معظم رهبری پیش از همه بر رعایت حقوق افراد تاکید دارند. حتی رهبری در جلسهای که با ایشان داشتیم به من اعلام کردند که مبادا فردی را به زندان برده و بعد بخواهید بررسی کنید که مرتکب چه جرمی شده و یا چه اتهامی متوجه وی است.
رئیس قوه قضاییه تاکید کرد: اینکه افرادی به خیابان آمده و شعار سر داده و خود خواهان محاکمه برخی افراد باشند قابل تحمل نیست.
آیت الله لاریجانی در ادامه سخنان خود به بحث برخورد با ضد انقلابها اشاره کرد وگفت: در فتنه گذشته کسانی به عمد و ناخودآگاه وارد جریان شدهاند اما فتنه تا مدتی بود و به مرور که از زمان انتخابات گذشتیم هدف افراد مشخص شد.
وی بار دیگر ادعای تقلب در انتخابات را دروغ بزرگی نسبت به نظام دانست و گفت: بعد از انتخابات به کسانی که مدعی تقلب بودند گفتیم صندوقها را به طور رندوم در مقابل نمایندگان خود شما باز شماری میکنیم اگر به عدد قابل توجهی از تخلف رسیدیم آنگاه تمام صندوقها را باز و حتی انتخابات را ابطال میکنیم.
رئیس قوه قضاییه ادامه داد: در همان زمان مقام معظم رهبری معتقد بر این بود که باید از همه روشهای قانونی برای حل مسأله استفاده کردو معتقد بود باید تمام همه مسیرها را پیگیری کرد و به خشونتها نرسید اما اطرافیان همین سران فتنه درجلسهای که خدمت رهبری داشتیم اعلام کردند که مطمئن هستیم نتیجه انتخابات تغییر نمیکند بلکه تخلفات در مبادی مسائل است.
وی ادامه داد: آیا شما بیرون هم همین مسأله را بیان میکردید یا مدعی تقلب در انتخابات بودید؟ افرادی که در انتخابات رای نیاوردند باید عقلای رفتار کرده و خاضعانه و خاشعانه این مسأله را میپذیرفتند. از سوی دیگر فردی که در انتخابات رای نیاورد باید ادبیات صحیح داشته و عقلایی و عاطفی رفتار کند و ادبیاتی به کار نبرد که اسباب زنندگی باشد.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه بعد از گذشت یک سال و نه ماه از انتخابات صفها مشخص شده است به حوادث 25 سال جاری اشاره کرد و گفت: در این روز شبکههای ضد انقلاب و ماهوارهها بسیج شده و سران کشورهایی که دستشان به خون هزاران شیعه آغشته است حامی فتنهگران شده بودند. آیا شما دلسوز مردم در عراق و افغانستان هستید؟ چهل سال با افراد دیکتاتور همکاری میکردید حالا چگونه بعد از سرنگونی آنها با مردم ابراز همدردی کرده و مدافع آنها شده اید؟
آیت الله لاریجانی اظهار کرد: قوه قضاییه و قضات نباید سیاسی کاری کند اما باید سیاسی باشند و بتوانند موضوع را تشخیص دهند. قضات در برخورد با فتنه باید حد و حدود جریانات را بشناسند. فتنه تمام شدنی نیست و احتمال دارد فردا فتنه دیگری برای کشور به وجود بیاید اما مسیر، مسیر اسلام، امام(ره)، انقلاب و مقام معظم رهبری است.
رئیس قوه قضاییه تاکید کرد: قضات نباید در صدور حکم سیاسی کاری کنند اما باید جریانات سیاسی را بشناسند والا کلا سر قاضی قوه قضاییه خواهد رفت.
آیتالله آملی لاریجانی در ادامه سخنانش با تاکید بر ضرورت پیگیری سیاسیت پیشگیری از وقوع جرم در قوهقضاییه اظهار کرد: پیشگیری از وقوع جرم اقدامی مبنایی و اساسی در قوهقضاییه است که هنوز آنچنان که باید در مورد آن اقدامی انجام نشده است.
وی با بیان اینکه پیشگیری از جرم طبق قانون اساسی وظیفه قوهقضاییه است تصریح کرد: واضح است که هدف قانون اساسی از تصریح این موضوع فراتر از معقوله رسیدگی به شکایات و صدور رای است.
رئیس قوه قضاییه با اشاره به حجم پروندهها در دستگاه قضایی و با طرح این سوال که چه مقدار قاضی باید وجود داشته باشد تا در اسرع وقت به پروندهها رسیدگی شود ادامه داد: ما وظیفه داریم که میزان ورود پروندهها به دستگاه قضایی را کاهش دهیم.
وی با اشاره به لایحهای در این رابطه که پیشتر در شورای نگهبان خلاف قانون اساسی شناخته شد گفت: پیشگیری از وقوع جرم نیازمند اقدام فرا قوهای است و انشاالله پس از تصویب قانون لازم در این رابطه به صورت جامع پیگیری خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه در عین حال نباید تا تصویب قانون آن ساکت نشست گفت: ما در قوهقضاییه معاونتی را بدین منظور طراحی کردیم که در همکاری با سایر بخشهای قوهقضاییه اقداماتی را انجام میدهد.
رئیس قوه قضاییه در ادامه نقش دادستانها را در پیشگیری از جرم، موثر ارزیابی کرد و خواستار توجه دادسراها به اموال عمومی، منابع طبیعی و جنگلها شد.
آملی لاریجانی تصریح کرد: به نظر من وضعیتی که امروز برای جنگلها به وجود آوردهاند یک مصیبت است زیرا شاهدیم جنگلها را تا جایی تخریب و پاکسازی میکنند که حتی ریشه درختان را نیز از بین میبرند. ادامه بررسیها حتی مشخص نشود که آنجا درخت وجود داشته.
وی از عملکرد قوهقضاییه و سایر نهادها همچون جهاد، نیروی انتظامی و... در برابر تخریب جنگلها اظهار تاسف کرد و با بیان اینکه تخریب جنگلها از سوی افراد طماع و سودجو صورت میگیرد خواستار ایستادگی جدی دادسراها و قوهقضاییه در برابر این موضوع شد.
لاریجانی با طرح این سوال که چگونه دادستانیها و نیروی انتظامی ساکت مینشینند تا این جرایم نسبت به جنگلها و منابع طبیعی صورت گیرد گفت: گاهی اوقات حتی نیروی انتظامی دادسراها و دستگاههای اجرایی متولی با یکدیگر همراهی میکنند و برای آن زمینها اسناد نیز تهیه میکنند.
وی تاکید کرد: دستگاه قضایی باید در این زمینه حساس باشد زیرا تخریب و تصرف اموال عمومی و جنگلها کار یک روز و دو روز نیست، درختی که قطع میشود مدت زمانی طولانی برای جایگزینی آن لازم است.
رئیس قوه قضاییه با بیان اینکه برخی به غلط ادعا میکنند که جنگلی چند صد ساله ملک پدری آنها است و از این طریق آن را تخریب و با قراردادن بلوکهایی به فروش میرسانند، ادامه داد: گاهی اوقات واگذاریهایی نیز برخلاف قانون صورت میگیرد مثلاً برای اجرای طرح طوبی هزار هکتار زمین اختصاص داده میشود اما سپس میبینیم که هیچ خبری نیست و تنها زمینها قطعه قطعه شده و فروخته میشوند، قوه قضاییه باید با این موارد با شدت و حدت برخورد کند.
لاریجانی در ادامه با اشاره به تاکیدات خود بر دفاع از استقلال قضات خطاب به روسای دادگستری گفت: تقاضا مبنی بر اینکه قضات در پروندهها و صدور رای باید تامل و دقت بیشتری داشته باشند تقاضای نابهجایی نیست زیرا در برخی از پروندهها دیدهایم که قاضی با استناد به اصول و احکامی که در آن پرونده جایگاهی ندارد حکم صادر میکند برای مثال در مواردی از شک قاضی به استناد یک روایت قاعده درع جاری میکند این درحالی است که اولاً باید عدله و قراین بررسی شود.
وی ادامه داد: همچنین در موردی قاضی در مقابل حرف کارشناسان قاعدهای درع جاری میکند.
لاریجانی با اشاره به اینکه نباید با تمسک به یک روایت قضات قاعدهای درع را بعنوان مثال در تعزیرات جاری کنند تاکید کرد: برخی از قضات تازه کار نباید با خواندن یک روایت به تطبیق قاعده درع بپردازند بلکه در این موارد حداقل از مراجع فتوا بگیرند.
وی افزود: احکام ما باید متقن و قابل دفاع باشد و استقلال قاضی را در کنار متانت او ببینیم.
لاریجانی با اشاره به ضرورت معقوله اخلاق در بحث قضا و قضاوت گفت: مراجعین به دادسراها نیازمند به توجه خاص هستند قضات ما باید در برابر مراجعین ریاضت بکشند زیرا آنها اغلب ناراحت و عصبانی هستند گاهی رفتار مراجعین مناسب نیست اما خواهش من از همکاران این است که این را به پای حق تعالی بنویسند و در مسند قضا مجاهدت کنند زیرا این در ارتقاء کمالی قاضی تاثیر دارد.
وی توصیه کرد: قاضی برای خدا و کمال خود باید چنین ناملایمتیها را بپذیر و آنگونه نباشد که اگر توهینی به او کردند دو لفظ دیگر بر روی آن گذشته و پاسخ دهد.
واقعا بهتر است اجازه بدهیم بر همه رفتارها قانون حاکم باشد تا موجب بدبینی جوانان نسبت به نظام و مسیولین را فراهم نکرده باشیم و بهتر است بدانیم قانون حتی بدش هم بهتر از بیقانونی است.