فاصله طبقاتی افزایش یافت/ توان اقتصادی خانوارها و بنگاه‌ها تضعیف شده
افزایش چک‌های برگشتی نگران‌کننده است
آفتاب‌‌نیوز : 
آفتاب: به گزارش آفتاب، روزنامه آرمان با دکتر نوبخت درباب داستان چک‌های برگشتی، افزایش آن در سال‌جاری و ارتباط آن با اجرای بد برنامه چهارم توسعه گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌‌خوانید:
اخیراً گزارشی از بانک مرکزی منتشر شد، که نشان میدهد، تعداد چک‌های برگشتی در کشور به رقم بی‌سابقه‌ای رسیده‌است. تحلیلتان در این رابطه چیست؟
گزارش بانک مرکزی درخصوص چک‌های برگشتی مربوط به فروردین ماه 1391 است. مستند به این گزارش فقط در نخستین ماه سال‌جاری، بالغ بر دو هزار و سیصد میلیارد تومان از چک‌های مبادله شده، برگشت خورده است. این رقم در مقایسه با سال‌های گذشته بی‌سابقه و بسیار نگران‌کننده است. زیرا نسبت چک‌های برگشتی به تعداد چک‌های مبادله شده عددی بیش از 7/13 درصد است و این رقم، تاکنون در اقتصاد ایران سابقه نداشته است.
این نسبت در سال‌های گذشته چقدر بوده است؟
در فروردین سال 1390 تعداد چک‌های برگشتی 335 هزار برگ و مبلغ چک‌های برگشتی یک هزار و 335 میلیارد تومان بود. یعنی نزدیک به هزار میلیارد تومان کمتر از فروردین سال‌جاری، البته مبلغ چک‌های برگشتی در فروردین سال 90 خود نسبت به فروردین ماه سال 89 بیش از 4/12 درصد افزایش داشت، متأسفانه این رقم نسبت به سال 84 که برنامه اول توسعه آغاز شده، 5/2 برابر بیشتر شده است.
تحلیل شما بر روند این افزایش را که از نظر شما نگران‌کننده است، چیست؟
برای تحلیل و نمایش روند تغییرات درخصوص چک‌های برگشتی دو شاخص وجود دارد. شاخص اول «درصد چک‌های برگشتی به مبادله شده» و شاخص دوم «نسبت چک‌های صادره به برگشت خورده» است. مستند به آمارهای بانک مرکزی درصد چک‌های برگشتی به مبادله شده در سال‌های 1384، 1385 و 1386 برابر با 5 درصد بوده، یعنی از هر 100 چک، 5 چک برگشت می‌خورد، اما این نسبت در سال 87 به 8/7 درصد و در سال 1388 به 7/10 درصد رسید. در نتیجه می‌توان گفت با اجرای برنامه چهارم توسعه طی دوره 1388- 1384 درصد چک‌های برگشتی در اقتصاد ایران بیش از دو برابر افزایش یافته است. در سال 89 این نسبت به 9/11 درصد و در سال 1390 به 4/12 و در فروردین‌ماه سال‌جاری به 7/13 درصد رسید و این برای اقتصاد ایران علامت نگران‌کننده‌ای است. این شاخص نشان میدهد که توان اقتصادی خانوارها و بنگاه‌ها ضعیف شده که قادر به تعهدات مالی و اقتصادی خود در داد و ستدها نیستند.
شما گفتید که دو شاخص برای تحلیل روند چک‌های برگشتی وجود دارد. شاخص اول که درصد چک‌های برگشتی بود را توضیح دادید اما در مورد شاخص دوم یعنی نسبت چک‌های صادره به برگشت خورده، آمار روشنی ارائه نکردید. لطفاً وضعیت شاخص دوم را هم با آمار مشخص کنید؟
در این مورد گزارش بانک مرکزی حاکی از این واقعیت است که در سال 1384 از هر 20 چک، یک چک برگشت می‌خورد، اما در سال‌های 1385، 1386، 1387 و 1388 به ترتیب از هر 72/21، 20، 87/12 و 3/9 چک صادره یک چک برگشت خورده است و متأسفانه با این روند در سال 1389 از هر 37/8 چک، یک چک برگشت خورد.
این آمارها نشان میدهد که با اجرای برنامه چهارم توسعه که در واقع اولین برنامه پنج‌ساله در مسیر سند چشم‌انداز بیست ساله نظام است، وضع اقتصادی مردم بهتر نشده است. حداقل در راستای ایفای تعهدات مالی، توان اقتصادی خانوارها و بنگاه‌ها تضعیف شده، مگر هدف از اجرای برنامه توسعه بهترشدن وضعیت جامعه به ویژه در بخش اقتصادی نبود؟ چون در سند چشم‌انداز گفته شده است که ایران در سال 1404 از نظر اقتصادی کشور اول منطقه خواهد بود. چرا چنین وضعیتی پیش آمده است؟
پدیده نگران‌کننده رشد فزاینده چک‌های برگشتی، معلول و محصول اجرای برنامه چهارم نیست بلکه دقیقاً نتیجه عدم اجرای شایسته برنامه چهارم توسعه است. در خلال سال‌های 1384 تا 1388 که قانون برنامه چهارم اجرایی شد، با وجود دستیابی به درآمدهای بی‌نظیر حاصل از افزایش قیمت نفت خام در بازارهای جهانی مستند به آمارهای رسمی، مدیریت اجرایی کشور و مسئولان اقتصادی دولت نتوانستند اهداف اقتصادی برنامه را تحقق بخشند. به طور مشخص با عنایت به اینکه طبق بند 34 سیاست‌های کلی برنامه چهارم که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد، طبق این سیاست و در جهت دستیابی به اهداف راهبردی نظام در سند چشم‌انداز و استقرار ایران در جایگاه اول اقتصادی منطقه، اقتصاد ایران باید از رشد پرشتاب و مستمری برخوردار شود که در این راستا و در برنامه، سالانه به طور متوسط 8 درصد رشد اقتصادی هدف‌گذاری شده است. اما با وجود آن مقدار درآمد نفتی، نه تنها رشد اقتصادی 8 درصدی در اقتصاد ایران حاصل نشد، بلکه سال به سال رشد اقتصادی ایران کمتر شد به‌طوریکه مستند به گزارش تحولات اقتصادی سال‌های 84 تا 88 که از سوی بانک مرکزی انتشار یافته است و گزارش عملکرد پنج‌ساله برنامه چهارم توسعه که در سال 1390 از سوی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور منتشر شده است. رشد اقتصادی از 9/6 درصد در سال 1384 به 6/6 درصد در سال 1385 به 5 درصد در سال 1386 و به 6/0 درصد در سال 1387 مستمراً تنزل یافت. در سال 1388 هم که این رشد 3/9 درصد در برنامه پیش‌بینی شده بود، حداکثر به 5/3 درصد رسید. یعنی در کل برنامه به جای رشد 8 درصدی عملاً 5/4 درصد رشد حاصل شد. طبق این گزارش رشد تولید سرانه هم در اجرا نصف پیش‌بینی برنامه بود. سرمایه‌گذاری هم به جای 2/12درصد، فقط 5/5 درصد رشد داشت. متوسط رشد بهره‌وری کل عوامل تولید هم به جای 5/2 درصد فقط 1/0- درصد حاصل شد.
درباره بیکاری این آمار چگونه است؟
هدف برنامه در تقلیل نرخ بیکاری به 4/8 درصد در سال پایانی برنامه تحقق نیافت و عملاً به 9/11 درصد رسید، محدود شدن نرخ تورم هم به طور متوسط درحد 9/9 درصد در سال طی برنامه، اجرایی نشد و متوسط نرخ تورم در طول برنامه به 2/15 درصد رسید. براساس گزارش رسمی منتشر شده از سوی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، نسبت هزینه دهک بالا به پائین جامعه شهری که در آغاز برنامه چهارم 94/13 بود، در سال آخر برنامه به 07/14 رسید، یعنی فاصله طبقاتی هم افزایش یافت، بنابراین چون مدیریت اقتصادی کشور در اجرای شایسته برنامه چهارم و تحقق اهداف آن ناموفق بود، لذا در چنین شرایطی و در نتیجه چنین عملکردی، قدرت اقتصادی خانوارها و بنگاه‌ها هم کاهش یافت و تعداد چک‌های برگشتی هم، محصول چنین اجرایی از برنامه است.
آفتاب: به گزارش آفتاب، روزنامه آرمان با دکتر نوبخت درباب داستان چک‌های برگشتی، افزایش آن در سال‌جاری و ارتباط آن با اجرای بد برنامه چهارم توسعه گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌‌خوانید: اخیراً گزارشی از بانک مرکزی منتشر شد، که نشان میدهد، تعداد چک‌های برگشتی در کشور به رقم بی‌سابقه‌ای رسیده‌است. تحلیلتان در این رابطه چیست؟
گزارش بانک مرکزی درخصوص چک‌های برگشتی مربوط به فروردین ماه 1391 است. مستند به این گزارش فقط در نخستین ماه سال‌جاری، بالغ بر دو هزار و سیصد میلیارد تومان از چک‌های مبادله شده، برگشت خورده است. این رقم در مقایسه با سال‌های گذشته بی‌سابقه و بسیار نگران‌کننده است. زیرا نسبت چک‌های برگشتی به تعداد چک‌های مبادله شده عددی بیش از 7/13 درصد است و این رقم، تاکنون در اقتصاد ایران سابقه نداشته است.
این نسبت در سال‌های گذشته چقدر بوده است؟
در فروردین سال 1390 تعداد چک‌های برگشتی 335 هزار برگ و مبلغ چک‌های برگشتی یک هزار و 335 میلیارد تومان بود. یعنی نزدیک به هزار میلیارد تومان کمتر از فروردین سال‌جاری، البته مبلغ چک‌های برگشتی در فروردین سال 90 خود نسبت به فروردین ماه سال 89 بیش از 4/12 درصد افزایش داشت، متأسفانه این رقم نسبت به سال 84 که برنامه اول توسعه آغاز شده، 5/2 برابر بیشتر شده است.
تحلیل شما بر روند این افزایش را که از نظر شما نگران‌کننده است، چیست؟
برای تحلیل و نمایش روند تغییرات درخصوص چک‌های برگشتی دو شاخص وجود دارد. شاخص اول «درصد چک‌های برگشتی به مبادله شده» و شاخص دوم «نسبت چک‌های صادره به برگشت خورده» است. مستند به آمارهای بانک مرکزی درصد چک‌های برگشتی به مبادله شده در سال‌های 1384، 1385 و 1386 برابر با 5 درصد بوده، یعنی از هر 100 چک، 5 چک برگشت می‌خورد، اما این نسبت در سال 87 به 8/7 درصد و در سال 1388 به 7/10 درصد رسید. در نتیجه می‌توان گفت با اجرای برنامه چهارم توسعه طی دوره 1388- 1384 درصد چک‌های برگشتی در اقتصاد ایران بیش از دو برابر افزایش یافته است. در سال 89 این نسبت به 9/11 درصد و در سال 1390 به 4/12 و در فروردین‌ماه سال‌جاری به 7/13 درصد رسید و این برای اقتصاد ایران علامت نگران‌کننده‌ای است. این شاخص نشان میدهد که توان اقتصادی خانوارها و بنگاه‌ها ضعیف شده که قادر به تعهدات مالی و اقتصادی خود در داد و ستدها نیستند.
شما گفتید که دو شاخص برای تحلیل روند چک‌های برگشتی وجود دارد. شاخص اول که درصد چک‌های برگشتی بود را توضیح دادید اما در مورد شاخص دوم یعنی نسبت چک‌های صادره به برگشت خورده، آمار روشنی ارائه نکردید. لطفاً وضعیت شاخص دوم را هم با آمار مشخص کنید؟
در این مورد گزارش بانک مرکزی حاکی از این واقعیت است که در سال 1384 از هر 20 چک، یک چک برگشت می‌خورد، اما در سال‌های 1385، 1386، 1387 و 1388 به ترتیب از هر 72/21، 20، 87/12 و 3/9 چک صادره یک چک برگشت خورده است و متأسفانه با این روند در سال 1389 از هر 37/8 چک، یک چک برگشت خورد.
این آمارها نشان میدهد که با اجرای برنامه چهارم توسعه که در واقع اولین برنامه پنج‌ساله در مسیر سند چشم‌انداز بیست ساله نظام است، وضع اقتصادی مردم بهتر نشده است. حداقل در راستای ایفای تعهدات مالی، توان اقتصادی خانوارها و بنگاه‌ها تضعیف شده، مگر هدف از اجرای برنامه توسعه بهترشدن وضعیت جامعه به ویژه در بخش اقتصادی نبود؟ چون در سند چشم‌انداز گفته شده است که ایران در سال 1404 از نظر اقتصادی کشور اول منطقه خواهد بود. چرا چنین وضعیتی پیش آمده است؟
پدیده نگران‌کننده رشد فزاینده چک‌های برگشتی، معلول و محصول اجرای برنامه چهارم نیست بلکه دقیقاً نتیجه عدم اجرای شایسته برنامه چهارم توسعه است. در خلال سال‌های 1384 تا 1388 که قانون برنامه چهارم اجرایی شد، با وجود دستیابی به درآمدهای بی‌نظیر حاصل از افزایش قیمت نفت خام در بازارهای جهانی مستند به آمارهای رسمی، مدیریت اجرایی کشور و مسئولان اقتصادی دولت نتوانستند اهداف اقتصادی برنامه را تحقق بخشند. به طور مشخص با عنایت به اینکه طبق بند 34 سیاست‌های کلی برنامه چهارم که از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شد، طبق این سیاست و در جهت دستیابی به اهداف راهبردی نظام در سند چشم‌انداز و استقرار ایران در جایگاه اول اقتصادی منطقه، اقتصاد ایران باید از رشد پرشتاب و مستمری برخوردار شود که در این راستا و در برنامه، سالانه به طور متوسط 8 درصد رشد اقتصادی هدف‌گذاری شده است. اما با وجود آن مقدار درآمد نفتی، نه تنها رشد اقتصادی 8 درصدی در اقتصاد ایران حاصل نشد، بلکه سال به سال رشد اقتصادی ایران کمتر شد به‌طوریکه مستند به گزارش تحولات اقتصادی سال‌های 84 تا 88 که از سوی بانک مرکزی انتشار یافته است و گزارش عملکرد پنج‌ساله برنامه چهارم توسعه که در سال 1390 از سوی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور منتشر شده است. رشد اقتصادی از 9/6 درصد در سال 1384 به 6/6 درصد در سال 1385 به 5 درصد در سال 1386 و به 6/0 درصد در سال 1387 مستمراً تنزل یافت. در سال 1388 هم که این رشد 3/9 درصد در برنامه پیش‌بینی شده بود، حداکثر به 5/3 درصد رسید. یعنی در کل برنامه به جای رشد 8 درصدی عملاً 5/4 درصد رشد حاصل شد. طبق این گزارش رشد تولید سرانه هم در اجرا نصف پیش‌بینی برنامه بود. سرمایه‌گذاری هم به جای 2/12درصد، فقط 5/5 درصد رشد داشت. متوسط رشد بهره‌وری کل عوامل تولید هم به جای 5/2 درصد فقط 1/0- درصد حاصل شد.
درباره بیکاری این آمار چگونه است؟
هدف برنامه در تقلیل نرخ بیکاری به 4/8 درصد در سال پایانی برنامه تحقق نیافت و عملاً به 9/11 درصد رسید، محدود شدن نرخ تورم هم به طور متوسط درحد 9/9 درصد در سال طی برنامه، اجرایی نشد و متوسط نرخ تورم در طول برنامه به 2/15 درصد رسید. براساس گزارش رسمی منتشر شده از سوی معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور، نسبت هزینه دهک بالا به پائین جامعه شهری که در آغاز برنامه چهارم 94/13 بود، در سال آخر برنامه به 07/14 رسید، یعنی فاصله طبقاتی هم افزایش یافت، بنابراین چون مدیریت اقتصادی کشور در اجرای شایسته برنامه چهارم و تحقق اهداف آن ناموفق بود، لذا در چنین شرایطی و در نتیجه چنین عملکردی، قدرت اقتصادی خانوارها و بنگاه‌ها هم کاهش یافت و تعداد چک‌های برگشتی هم، محصول چنین اجرایی از برنامه است.
گزارش خطا
ارسال به دوستان
نسخه چاپی
ذخیره عضویت در خبرنامه 
انتشار یافته: ۰
پربحث ترین عناوین
پرطرفدار ترین عناوین
لینک های مفید
اين آمار رو رونوشت به آقاي احمدي نژاد و روزنامه.. رسالت بدهيد كه تا ديروز اكنون اكنون ميكرد .
وقتی 4 ساعت کاری یعنی شاغل می خوای آمار بیکاری زیادم بشه ؟
بازی با اعداد زمان رو می خره اما نتیجه رو عوض نمی کنه
اون فشاری که وارد می شه ....
راستی واقعا به این مسئله فکر کردید چرا کشورهای دیگر ارام ارام در حال توسعه هستند (عراق -افغانستان - ترکیه و مصر و...)ولی فراز و نشیب های ما بسیار زیاد است ؟چرا با ما میجنگند ما را تحریم میکنند و احترامی نمیگذارند
ایا واقعا همه بدا و ما خوب و یا بلعکس ما بدیم و سایرین خوب
ایا نمیشه هر دو خوب باشیم و به همدیگر فشار وارد نکنیم و........
برای عموم مردم فرقی نکرده جز ....دیگر تهش چیزی نمی ماند.
واقعا باید به آقای احمدی نژاد تبریک گفت!
این همه درآمد نفتی که می تونست یک مملکت رو از صفر بسازه تبدیل به فقر کرد و بین مردم تقسیم کرد!
من اقتصاد نخوندم اما به نظرم دوتا شاخص مهم می تونه میزان موفقیت دولتها رو مشخص کنه یکی نرخ تورم و دیگری نرخ رشد اقتصادی.
خواهشا این دوتا شاخص رو تو دولتهای مختلف با هم مقایسه کنید تا مردم به طور علمی بدونند اوضاع از چه قراره (هر چند بطور عملی خودشون تموم واقعیت رو می دونند!!!)